13 Beste Lichtgewicht Desktopomgevingen voor Linux in 2023

Het woord Open Source kan worden toegeschreven aan de Linux-gemeenschap die het in het leven heeft geroepen samen met de introductie van Linux (de opvolger van het destijds bestaande Unix-besturingssysteem).

Hoewel ‘Linux‘ op zichzelf alleen als een basiskernel ontstond, trok zijn open-source karakter een enorme gemeenschap van ontwikkelaars over de hele wereld aan om bij te dragen aan zijn ontwikkeling.

Dit veroorzaakte een revolutie wereldwijd en veel mensen en gemeenschappen begonnen bij te dragen aan het maken ervan een compleet besturingssysteem dat Unix kon vervangen. Sindsdien is er geen weg meer terug, met actieve ontwikkeling die gestaag doorgaat.

Dit leidde tot de introductie van distributies zoals Debian, Ubuntu, Fedora, CentOS, OpenSUSE, Red Hat, Arch, Linux Mint, enz. die Linux als hun basiskernel gebruiken.

De introductie van de Desktopomgeving markeerde een belangrijk keerpunt. Maar wat is precies een Desktopomgeving, en welke rol speelt het

Wat is de Linux Desktopomgeving

Het primaire doel van een Linux Distributie is het faciliteren van het effectieve gebruik van de mogelijkheden van het Linux-besturingssysteem door gebruikers. Om dit te bereiken, is een interface nodig die fungeert als een brug, waardoor gebruikersvereisten gemakkelijk kunnen worden begrepen en verwerkt door de Kernel.

De Desktopomgeving vervult deze precieze rol. Het functioneert als een grafische interface die gebruikers een vereenvoudigde presentatie van de onderliggende kernel biedt. Als zodanig toont de Desktopomgeving op elegante wijze alle fundamentele kernelfunctionaliteiten aan de gebruiker op een verfijnde en representatieve manier.

Componenten die een bureaubladomgeving vormen, omvatten Bestandsbeheerder (voor het weergeven van alle bestanden en mappen die aanwezig zijn in het systeem in een gestructureerd formaat), Vensterbeheerder, Afbeeldingsviewer, Videospeler, Audio Player, Rekenmachine, Browser, Beeldschermbeheerder, en alle andere toepassingssoftware en hulpprogramma’s die u kunt bedenken op een basisbesturingssysteem.

Zo zijn twee van de belangrijkste componenten van Linux-distributies Kernel en Desktopomgeving. Hieronder worden enkele van de Lichtgewicht Desktopomgevingen genoemd die distributies hebben aangetrokken om ze als hun standaard desktopomgeving te maken vanwege hun functies en prestaties.

1. Xfce

Xfce is een open-source desktopomgeving voor Unix-achtige systemen ontwikkeld in C. Omdat het snel en lichtgewicht is, wordt er minder verwacht dat het de CPU en het geheugen belast, zelfs op oudere desktops.

Het bestaat uit afzonderlijk gestructureerde onderdelen die samenkomen om een volledige desktopomgeving te vormen.

Enkele van de componenten van Xfce zijn onder andere:

Xfwm : Compositing window manager.
Thunar : Bestandsbeheerder, die lijkt op Nautilus maar efficiënter is en daarom sneller.
Orage: Standaard kalenderapplicatie voor Xfce.
Mousepad: Bestandseditor die oorspronkelijk is afgeleid van Leafpad, maar nu actief wordt ontwikkeld en onderhouden vanaf nul.
Parole: Mediaspeler gebaseerd op het GStreamer-framework gemaakt voor Xfce.
Xfburn: CD / DVD-brander voor Xfce.

2. LXDE

LXDE staat voor Lightweight X11-desktopomgeving, wat een andere populaire desktopomgeving is voor Unix-achtige systemen, ontwikkeld met behulp van C (GTK+) en C++ (Qt).

Het grootste voordeel van het kiezen voor LXDE als uw desktopomgeving is de lage geheugengebruik, lager dan dat van de meest populaire desktopomgevingen, namelijk GNOME, KDE en Xfce. Het bevat zowel GPL- als LGPL-gebaseerde codes.

Onderdelen die LXDE vormen, omvatten:

LXDM – Schermmanager.
LXMusic – Standaard muziekspeler voor XMMS2.
Leafpad – Standaard teksteditor voor LXDE.
Openbox – Vensterbeheerder.
LXTask – Standaard taakbeheerder.
PC Man File Manager – Standaard bestandsbeheerder en desktopmetafoorprovider.

LXDE is de standaard desktopomgeving voor veel distributies, waaronder Lubuntu, Knoppix, LXLE Linux, Artix en Peppermint Linux OS, onder anderen.

3. GNOME 3

GNOME staat voor GNU Network Object Model Environment en is een desktopomgeving die volledig bestaat uit gratis en open-source hulpmiddelen. Geschreven in C, C++, Python, Vala en Javascript, maakt GNOME deel uit van het GNOME-project, dat bestaat uit zowel vrijwilligers als betaalde medewerkers, de grootste hiervan is Red Hat.

GNOME is momenteel in actieve ontwikkeling met de nieuwste stabiele release, GNOME 44. GNOME draait op het X Windows System en ook op Wayland sinds GNOME 3.10.

GNOME 44 verving veel dingen, beginnend bij de standaard vensterbeheerder, die nu wordt veranderd in Metacity in plaats van Mutter, taakwisselen werd toebedeeld aan een speciale zone genaamd Overzicht, GNOME-kernapplicaties zijn ook herzien om een betere gebruikerservaring te bieden.

Componenten van GNOME omvatten:

Metacity – Standaard vensterbeheerder.
Nautilus – Standaard bestandsbeheerder.
gedit – Standaard teksteditor.
Eye of GNOME – Standaard afbeeldingweergave.
GNOME Videos – Standaard videospeler.
Epiphany – Webbrowser.

4. MATE

MATE is een ander bureaubladomgeving voor Unix-achtige systemen. Het vindt zijn oorsprong in de onderhoudsvrije codebasis van GNOME 2. Het wordt ontwikkeld in C, C++ en Python en is gelicentieerd onder meerdere licenties, waarbij sommige delen van de code onder de GNU GPL vallen, terwijl andere delen onder de LGPL vallen.

De naam ‘MATE‘ kwam in beeld om het te onderscheiden van GNOME 3, wat nog een ander bureaubladomgeving is. Het bestaat uit zowel GNOME-originele applicaties die eerder deel uitmaakten van GNOME 2 als andere applicaties die vanaf de grond af aan zijn ontwikkeld.

De componenten die het MATE-bureaubladomgeving vormen, zijn:

Caja – standaard bestandsbeheerder.
Pluma – standaard teksteditor.
Marco – vensterbeheerder.
Atril – Documentbeeldscherm.
Eye of MATE – Een afbeeldingweergave.

Sinds de release is het de standaard bureaubladomgeving voor Linux Mint, Sabayon Linux, Fedora, enz. Bovendien is het beschikbaar in verschillende repositories, waaronder Ubuntu, Arch, Debian, Gentoo, PC Linux OS, enz. Buiten dit alles werd Ubuntu MATE de status van origineel Ubuntu-flavor verleend.

5. KDE Plasma 5

KDE Plasma 5 is de vijfde generatie KDE-desktopomgevingen gemaakt voor Linux-systemen. Het is sinds de ontwikkeling overgestapt op QML, gebruik makend van OpenGL voor hardwareversnelling, wat leidt tot lage CPU-gebruik en betere prestaties zelfs op goedkope systemen.

De meeste delen van de code zijn uitgebracht onder GNU LGPL. Plasma 5 maakt gebruik van het X Window System met ondersteuning voor Wayland nog in aantocht. Het is succesvol Plasma 4 vervangen op veel Linux-distributies, waaronder Fedora, Kubuntu en openSUSE Tumbleweed.

Plasma 5 biedt verbeterde ondersteuning voor HiDPI, samen met de migratie naar Qt5, die intensieve grafische weergave naar de GPU verplaatst, waardoor de CPU sneller wordt. Bovendien bevat Plasma 5 een nieuw standaardthema genaamd Breeze.

Onderdelen die KDE Plasma 5 vormen, zijn onder andere:

Kwin – Standaard vensterbeheerder.
Dolphin – Standaard bestandsbeheerder.
Kwrite/KATE – Standaard teksteditor.
Greenview – Standaard afbeeldingweergave.
Dragon Player – Standaard videospeler.

De KDE-community heeft ook Plasma Mobile geïntroduceerd als een Plasma-variant voor smartphones. Plasma Mobile draait op Wayland en is compatibel met Ubuntu Touch en uiteindelijk Android-toepassingen. De nieuwste interface werd uitgebracht in juli 2015, met een werkend prototype voor de Nexus 5.

[ Je zou er ook interesse in kunnen hebben: Hoe KDE Plasma in Ubuntu, Linux Mint, Fedora en OpenSUSE te installeren ]

6. Cinnamon

Een andere bureaubladomgeving die is afgeleid van GNOME is Cinnamon, ontwikkeld in C, JavaScript en Python en uitgebracht onder GPLv2.

Cinnamon begon oorspronkelijk als een fork van de GNOME Shell, met als doel een bureaubladomgeving te bieden voor Linux Mint door Mint-ontwikkelaars, maar vanwege een andere GUI dan GNOME, werden veel kern-GNOME-toepassingen herschreven om aan deze omgeving te voldoen.

Het cinnamon-project begon in 2011 met de laatste stabiele release in dit jaar. Na verloop van tijd is Cinnamon een onafhankelijk project geworden en vereist zelfs geen GNOME-installatie meer. Andere verbeteringen omvatten rand-tilling, prestatieverbeteringen, rand-tilling, enz.

De componenten die deze omgeving vormen zijn:

Muffin – Standaard venstermanager.
Nemo – Standaard bestandsbeheerder.
gedit – Standaard teksteditor.
Eye of GNOME – Een standaard afbeelding viewer.
totem – Standaard videospeler.

7. Enlightenment

Verlichting, ook bekend als gewoon E, is een samenstellende vensterbeheerder voor het X Window-systeem, dat onder actieve ontwikkeling staat met de nieuwste release E25 0.25.4 dit jaar.

Het wordt puur ontwikkeld in C met behulp van EFL (Enlightenment Foundation Libraries) en uitgebracht onder BSD-licenties. Het grootste voordeel dat het aanbiedt, is dat het in combinatie kan worden gebruikt met programma’s geschreven voor GNOME en KDE. Wanneer het samen met EFL wordt gebruikt, komt het op als een volledige bureaubladomgeving.

De componenten die deze Enlightenment Desktop Environment vormen, zijn:

Enlightenment – Standaard vensterbeheerder en bestandsbeheerder.
Ecrire – Standaard teksteditor.
Ephoto – Een afbeeldingweergave.
Rage – Videospeler.
Elbow – Standaard browser.

8. Deepin

Eerder bekend als Hiweed Linux, Deepin is een Linux-distributie gebaseerd op Ubuntu die zijn eigen geïntegreerde Deepin-desktopomgeving gebruikt. Het werd aanvankelijk ontwikkeld in 2014 door Wuhan Deepin Technology Co., met de nieuwste stabiele release in mei dit jaar.

De meeste onderdelen zijn uitgebracht onder GPL. Deepin’s bureaubladomgeving, hoewel aanvankelijk lijkend op die van GNOME, werd na de release van GNOME 3 van elkaar gescheiden vanwege de verwijdering van veel aanpasbare functies. Vanaf dat moment werd deepin vanaf de grond af aan opgebouwd met HTML5 en Webkit, met behulp van JavaScript voor meer functies.

De componenten die deze bureaubladomgeving vormen zijn:

Deepin-wm – Standaard venstermanager.
Nautilus – Standaard bestandsbeheerder.
Gedit – Standaard tekstbestand-editor.
Eye of GNOME – Een afbeelding viewer.
Deepin-Movie – Standaard videospeler.

9. LXQT

Een andere lichtgewicht en eenvoudige bureaubladomgeving op de kaart, LXQT is een stap verder gegaan van LXDE en fusioneert LXDE (die is gebaseerd op GTK 2) en Razor-qt (die goed was bedacht, maar niet in staat was om succesvol als een geweldige bureaubladomgeving te ontstaan).

LXQT is in wezen een fusie van de twee meest populaire GUI-omgevingen, namelijk GTK en Qt, uitgebracht onder GNU GPL 2.0+ en 2.1+. LXQT is beschikbaar voor een verscheidenheid aan Linux-distributies, waaronder Ubuntu, Arch, Fedora, OpenSUSE, Mandriva, Mageia, Chakra, Gentoo, enz.

De componenten die de LXQT-bureaubladomgeving vormen zijn:

PCManFM-Qt – Standaard bestandsbeheerder.
JuffED – Standaard teksteditor.
LXImage-Qt – Standaard Afbeelding Viewer.
Qps – Process Viewer en Manager
Qterminal – Terminal Emulator
lxqt-archiver – Bestandsarchiver

10. Pantheon – Elementary OS

Pantheon bureaubladomgeving werd geïntroduceerd met elementary OS, wat de bron was voor de introductie van deze bureaubladomgeving. Het is vanaf de grond af aan geschreven met Python en GTK3. Veel recensenten beweren dat deze bureaubladomgeving een “Mac Clone” is vanwege zijn standaard lay-out zoals Mac OS.

Zijn toenemende populariteit is te danken aan zijn eenvoud en elegantie. Zijn applicatielancher is verrassend eenvoudig en dus snel. De belangrijkste principes die in gedachten werden gehouden bij het ontwikkelen van deze omgeving waren: “Concisie”, “geen configuratie” en “minimalistische documentatie”.

De componenten die deze bureaubladomgeving vormen zijn:

Gala – Standaard venstermanager.
Pantheon files – Standaard bestandsbeheerder.
Scratch – Standaard teksteditor.
Shotwell – Standaard Afbeelding viewer.
GNOME videos – Standaard videospeler.
Midori – Standaard webbrowser.

11. Gemeenschappelijke Bureaubladomgeving

CDE of Common Desktop Environment is een desktopomgeving voor Unix en OpenVMS-gebaseerde systemen en is zelfs de klassieke Unix-desktopomgeving geassocieerd met commerciële Unix-werkstations.

Het is sinds 1993 actief ontwikkeld, met de laatste stabiele release in januari 2020 vorig jaar. Sinds de release als vrije software in augustus 2012 is het geporteerd naar Linux en BSD-derivaten. De initiële ontwikkeling van CDE was een gezamenlijk project van HP, IBM, Sunsoft en USL, die het uitbrachten onder de naam Common Open Software Environment (COSE).

Sinds de release kondigde HP het aan als de standaard desktopomgeving voor Unix-systemen en bleef het de facto standaard tot 2000, toen omgevingen zoals KDE en GNOME zich begonnen te ontwikkelen. In augustus 2012 werd het volledig open source met de broncode die beschikbaar werd gesteld op Sourceforge.

12. Window Maker

Window Maker is een open source en gratis X11-vensterbeheerder die aanvankelijk gericht was op het bieden van integratiesupport voor de GNUstep Desktop Environment, hoewel het ook onafhankelijk kan draaien. Window Maker is lichtgewicht, razendsnel, zeer aanpasbaar, heeft een gebruiksvriendelijke interface, toetsenbordsnelkoppelingen, uitneembare apps en een actieve gemeenschap.

13. Sugar

Ontwikkeld als een initiatief voor interactief leren voor kinderen, Suiker is nog een andere gratis en open-source desktopomgeving in beelden. Ontwikkeld in Python en GTK, werd Sugar ontwikkeld als onderdeel van het One Laptop per Child (OLPC) project, door Sugar Labs in mei 2006.

Het was de standaard interface van OLPC XO-1 systemen, met latere versies die de mogelijkheid boden van zowel Suiker als GNOME. Het is ontwikkeld in 25 verschillende talen en uitgebracht onder GNU GPL met de nieuwste release 0.120 in oktober 2022.

Sommige van zijn functies omvatten uitgebreide eenvoud in ontwerp, kruisbestuurbaar als het beschikbaar is op grote Linux distributies en ook kan worden geïnstalleerd op Windows, Mac OS, enz., en gemakkelijk te wijzigen als iedereen met ervaring in Python kan bijdragen aan zijn ontwikkeling met zijn nadeel dat het niet in staat is om multitasking uit te voeren, wat leidt tot prestatieverminderingen.

Componenten die Suiker Desktop Environment maken zijn:

Metacity – Standaard vensterbeheerder.
Suiker Journal – Standaard bestandsbeheerder.
Schrijf – Standaard teksteditor.
sugar-activity-imageviewer – Standaard afbeeldingenweergave.
sugar-activity-jukebox – Standaard videospeler.

Conclusie

Dit waren enkele van de open-source lichtgewicht Linux-desktopomgevingen. Als je nog andere in gedachten hebt die je aan deze lijst wilt toevoegen, laat het ons dan weten in de reacties en we zullen het opnemen in onze lijst hier.